.png)
Herken jij jezelf hierin?
​
-
Je beleeft fysieke ongemakken
-
Je perceptie wordt vervormd
-
Je bent vaak angstig
-
Je hebt gebrek aan ondernemerschap
-
Je hebt moeite om doelen te behalen
-
Je weet vaak niet wat je wilt
-
Je dealt met onzekerheid
-
Je bent niet productief
-
Je beleeft onrust
-
Je hebt een extreem verantwoordelijkheidsgevoel
​
​
Wat is systemisch werken?
Systemisch werken is een veel gebruikte methodiek in de hulpverlening en de psychotherapie. De meest voorkomende voorbeelden zijn: jeugdtrauma, gezinsproblematiek en scheidingen. Maar het is ook toepasbaar op andere terreinen, onder andere: het management, de bedrijfskunde, de economie, de sociologie, de filosofie, de cybernetica, etc...
​
Wanneer we elkaar in het dagelijkse leven ontmoeten, nemen we hierbij meer mee dan we eigenlijk bewust ervaren. In deze ontmoeting komen systemen van dynamieken samen, het grote geheel, die het contact dat we hebben beïnvloeden.
Echter hebben we ons vanaf jongs af al laten beïnvloeden binnen deze dynamieken, welke uiteindelijk kunnen leiden tot een conflict binnen onszelf.
Een mooi voorbeeld van zo’n dynamiek systeem is het gezin van herkomst. Hier binnen vindt veel beweging plaats waar wij als individu door worden beïnvloed, hierdoor worden we mogelijk van onze eigen plek verwijderd.
Middels systemisch werken kunnen er inzicht en duidelijkheid ontstaan over de plek die iemand vanuit magische liefde heeft genomen. Dit resulteert uiteindelijk tot inzicht over verhoudingen ten opzichte van jezelf en een ander systeem.
​
Vanuit beweging maken we tijdens systemisch werk een bewustwording om de wetende liefde wederom te omarmen. Door deze verandering van binnen kan er weer gaan stromen, en kan die binding weer veranderen naar verbinding.
​
Oorsprong
​
De oorsprong van de methodiek systemisch werken ligt onder anderen bij Bert Hellinger en Virginia Satir. Hellinger ontwikkelde in Europa het systemisch werken in eerste instantie voor het werken met families (familieopstellingen). Later deed hij dat ook voor organisaties (organisatieopstellingen).
​
Bert Hellinger ontdekte dat er 3 basisprincipes in systemen werkzaam zijn :
1. BINDING. Iedereen heeft recht op een plek in het systeem
2. VOLGORDE. Alle plekken staan in een rangorde ten opzichte van elkaar.
3. GEVEN EN NEMEN. Geven en nemen dienen evenredig in balans te zijn.
De rode draad in het familiesysteem vormt de binding met het systeem van herkomst. De binding is de band met de ouders, grootouders en nog veel verder terug. Als door welke omstandigheden dan ook 1 van de basisprincipes binnen het systeem of in de context verstoord raakt, ontstaan er dynamieken. Vanuit deze dynamieken wordt een nieuw evenwicht binnen het systeem nagestreefd waardoor de huidige situatie ontstaat en blijft bestaan.
Waar kan systemisch werken bij helpen?
-
Het Bloot leggen van verbanden
-
Het aan het licht brengen van belemmeringen (ook uit het verleden)
-
Bewustwording creëren
-
Familiesystemen herstellen
-
De lasten dragen van een ander loslaten
-
Omgaan met uitsluiting
-
Afscheid kunnen nemen
Wat gebeurt er tijdens systemisch werken?
Systemisch werken wordt uitgevoerd door een ‘opstelling’ van veschillende representanten. Deze representanten delen ter plekke, in het moment, hun gevoel en gedachten binnen deze opstelling zodat de dynamiek van dat systeem benoemd, gevoeld en onderzocht wordt.
Binnen systemisch werken wordt er gewerkt met een bepaalde ordening. Iedereen heeft een plek in het veld; ouders, kinderen, kleinkinderen… ook diegene die in stilte wordt gehouden.
​
​
De familieopstelling
Een familieopstelling is een ruimtelijke weergave van een familiesysteem, je kunt het zien als een levende familiefoto. Het doel van een opstelling is om symptomen en onbewuste dynamieken inzichtelijk te krijgen. Bij een familieopstelling maak je gebruik van:
​
-
Begeleider
-
Vraaginbrenger
-
Representanten
De opstelling start met een kort gesprek tussen de begeleider en de vraaginbrenger over het thema van de vraaginbrenger en de feiten uit zijn systeem. Indien nodig maakt hij een genogram. Daarna zal de begeleider de vraaginbrenger zal uitnodigen mensen te kiezen die voor zijn familieleden representant willen zijn. Dat kan zijn een representant voor de vader, één voor de moeder, één voor een broer of zus en één voor zichzelf. Daarbij maakt het niet uit wie hij kiest als representant.
​
De opstelling en de vraaginbrenger
De persoon die een vraag inbrengt voor een familieopstelling, kiest uit het publiek representanten voor de belangrijkste leden van zijn familie. Dat kan zijn één representant voor de vader, één voor de moeder, één voor een broer of zus en één voor zichzelf. Daarbij maakt het niet uit wie hij kiest als representant. Het is zelfs beter als de vraaginbrenger representanten kiest onafhankelijk van uiterlijke overeenkomsten en zonder enige vooronderstelling of doel.
Als de representanten gekozen zijn, dan stelt de vraaginbrenger ze ruimtelijk in relatie tot elkaar op. Gebruikelijk is het als de vraaginbrenger de representanten met beide handen bij de schouders neemt en hen vanuit dat contact naar de juiste plaats brengt. Tijdens het opstellen blijft de vraaginbrenger bij zichzelf, voelt zijn eigen innerlijke beweging en volgt deze tot de plaats voor de betreffende representant juist voor hem aanvoelt. Hij is tijdens het opstellen niet alleen met de representanten en met zichzelf in contact, maar ook met het krachtenveld daar omheen. Van daaruit ontvangt de vraaginbrenger signalen, die hem helpen de juiste plaats voor een representant te vinden. Zo doet hij dat ook met de andere representanten, totdat ze allen hun plaats gekregen hebben. Het is een proces waarin de vraaginbrenger zichzelf als het ware vergeet, in trance gaat.
​
​
De representanten
​
De representanten letten, terwijl ze opgesteld worden, nauwkeurig op veranderingen in hun lichamelijke gewaarwordingen en gevoelens. Bijvoorbeeld dat hun hart sneller klopt, dat ze naar de grond willen kijken, zich plotseling zwaar of juist heel licht voelen, of woedend of verdrietig worden.
Zo hoorde bijvoorbeeld een Amerikaan, die net Duits aan het leren was, tijdens een opstelling waarin hij een vader vertegenwoordigde, telkens in het Duits de zin: Sagen Sie Albert. Later vroeg hij de vraaginbrenger of de naam Albert iets voor het betekende. Maar natuurlijk, luidde het antwoord, zo heten mijn vader en mijn grootvader en Albert is mijn tweede naam.
In dit voorbeeld blijkt ook het invoelingsvermogen van de representant van belang en de bereidheid van de eigen voorstellingen af te zien. De begeleider moet met voorzichtigheid te werk gaan, zodat fantasieën van representanten niet als waarnemingen aangenomen worden. Dit gevaar kan zowel voor de begeleider als voor de representanten des te makkelijker omzeild worden, naarmate zij minder informatie over de familie hebben.
​
​
Het effect van een familieopstelling
​
Als de opstelling eenmaal geweest is, gaat het proces verder. De ervaring, het inzicht en het gevoel van de opstelling hebben vaak duurzaam effect op de deelnemers. Opstellingen werken verder op onbewust niveau.
Kortom: De opstelling maakt patronen zichtbaar die zich in het familiesysteem, het bedrijf of rondom een ander vraagstuk (sport, functie, opvoeding) voordoen.
Opstellingen zijn toe te passen bij uiteenlopende vraagstukken op het vlak van relaties, werk, leidinggeven, persoonlijke ontwikkeling, opvoeding, sport, bedrijfsbeslissingen, etc.
De ervaring leert dat het een generatief proces is, dat wil zeggen dat de geboden oplossingsrichting nieuwe verdergaande veranderingen op gang brengt. Het proces, dat vaak nog maanden na de opstelling in beweging is, noemen we ook wel het dominoeffect.
Opstellingen zijn vaak niet alleen ontroerend, er is ook volop ruimte voor humor en luchtigheid. Het is geen therapie, het is een soms luchtige, soms indringende manier om inzicht te krijgen en verandering in gang te zetten.
​